گسل نسلی تبدیل به گسست بین‌نسلی شده است
یک استاد دانشگاه معتقد است قوانین ثابت در ادیان آسمانی قوانینی هستند که تحت تاثیر تحولات اجتماعی و ذائقه بشری، تغییر سنت‌ها و عادت‌ها تغییر نمی‌کنند. در واقع قوانین ثابت قابل تغییر نیست، ولو اینکه همه افراد جامعه با این قوانین مخالفت کنند. آنچه که متغیر است در واقع روش‌هایی است که برای اجرای این قوانین استفاده می‌شود.
امروزه حجاب به یکی از چالش‌های جامعه امروز ایران تبدیل شده است، یک کارشناس مذهبی و استاد دانشگاه در این خصوص معتقد است یک سری افراد که پشتوانه آن طرف آبی دارند به دنبال این هستند که قانون حجاب را بردارند، در حالی که این دست من و شما نیست. وقتی در ایران مردم به جمهوری اسلامی رای داده‌اند و جمهوری اسلامی هم هنوز پابرجاست، قوانین آن نیز باید رعایت شود. او تاکید دارد در قوانین ثابت دین با کسی تسامح و تساهل نداریم و بلکه در روش های ارائه آن است که تسامح و تساهل داریم و نمی‌توانیم دهه به دهه اصول و ارزش‌هایمان را به دلیل امیال دیگران تغییر بدهیم، از سوی دیگر از نظر این کارشناس مذهبی باید به موضوع عفاف و حجاب لایه لایه نگاه کرد، چراکه یک سری از افراد درخصوص حجاب اقناع نشده‌اند و باید به سوالات آنها پاسخ داده شود و نیازهای آنها دیده شود.او بر این باور است؛ ما نسل جدیدمان را به خوبی نشناخته‌ایم و فقط یک روش داریم و با همین یک روش هم می‌خواهیم به موفقیت برسیم در حالی که بهترین روش، روشی است که مقبولیت داشته باشد.در ادامه این مطلب گفت‌وگوی ایلنا با «معصومه ظهیری» استاد حوزه و دانشگاه را در خصوص حجاب و روش‌های اجرای این قانون در جامعه می‌خوانید:
ایلنا: برخی حجاب را در محدوده آزادی‌های فردی در نظر می‌گیرند و شمولیت آن تحت عنوان یک قانون الزام‌آور را موجب سلب حق آزادی می‌دانند، ارزیابی شما در این زمینه چیست؟
اینجا سه بحث وجود دارد یک بحث قانون و دیگری بحث شریعت است و همچنین بحث نظم عمومی جامعه. اولا باید بدانیم که آزادی جزو واژگانی است که به اعتبار موضوعی که به آن تعلق می گیرد معنا می‌شود مانند حرص که برخلاف عدالت است یعنی عدالت از واژگانی است که در همه جا به یک صورت معنی می شود، اما برخی از واژگان به اعتبار تعلق گرفتن به موضوع معنا پیدا می کند به طور مثال واژه حرص یعنی اگر این واژه به دنیا طلبی تعلق بگیرد مذموم است و می گویند فلانی در مال حریص است، اما اگر همین واژه به موضوعی مانند علم تعلق بگیرد واژه خوب می شود به طور مثال فلانی حریص در علم یا حریص در خدمت است.
آزادی نیز از واژگانی است که باید توجه کنیم آزادی در کجا و با چه موضوعی و چه اندازه‌ای تعلق می گیرد. اگر آزادی من به آزادی شما تعدی کند، آزادی محدود می‌شود و نمی‌توانیم بگوییم که آزادی حدیقف ندارد. در واقع آزادی از واژگانی است که حدیقف دارد و این حدیقف تاجایی است که من برای کسی مزاحمت نداشته باشم. به طور مثال بوق زدن آزاد است و اگر کسی در خیابان بوق بزند کسی جلوی او را نمی‌گیرد، اما اگر همین بوق را در نزدیک بیمارستان بزنید ممکن است شما جریمه هم شوید، چراکه آزادی در بوق زدن راننده خودرو به آزادی فردی که در بیمارستان در حال استراحت است، تعدی می‌کند. بنابراین باید توجه داشته باشیم که آزادی‌ها هم محدود می‌شود.
ایلنا:برخی به وجود اختلاف در مصادیق حریم خصوصی اذعان دارند از جمله حریم خصوصی بودن خودرو، چه نظری در این باره دارید؟
دو نوع حریم خصوصی داریم؛ یک حریم خصوصی که به حریم عمومی سرایت می کند یک حریم خصوصی که واقعا حریم خصوصی است. ما باید به قانون عمومی کشور توجه کنیم نه به قانونی که خودمان قائل هستیم. ماشین به ما هو مالکیتِ من می‌شود، اما هر عملی که در حریم خصوصی انجام دهم و به حریم عمومی سرایت داشته باشد، حریم عمومی می‌شود مانند پرت کردن زباله از داخل خودرو به بیرون. در واقع این ماشین من است، اما به حریم عمومی تعدی کرده است.
بدپوششی یا بی حجابی در ماشین نیز به همین صورت است ماشین برای من است، اما اثر تحریک و ایجاد تشنج و برهم زدن نظم عمومی از حیث تقید به فضای قانونمندی مربوط به حریم عمومی می‌شود. آیا فردی می‌تواند در ماشین خود به نحوی که کسی نبیند مواد مخدر مصرف کند، اگرچه شاید این اتفاق بیفتد اما اگر پلیس او را ببیند این فرد را دستگیر می کند و آن فرد نمی تواند بگوید که این جا ماشین خودم است و حریم خصوصی است. یا کسی که در ماشین شرابخواری می‌کند نمی‌تواند بگوید ماشین خودم است، چراکه دو اثر در حریم عمومی دارد، اول ممکن است به سلامت دیگران صدمه بزند و همچنین ترویج فعلی است که در فرهنگ عمومی تاثیر دارد.
گاهی اوقات برای ما مسئله‌سازی میکنند
ایلنا: اما برخی از افراد جامعه قانون حجاب را برنمی‌تابند و مفاهیمی مانند آزادی در نگاه آنان متفاوت از جایگاه قانونی‌اش تعبیر می‌شود.
مشترکات جامعه قانونمند است و نمی‌توانیم هر مشترکی را بین هر گروه و یا دسته‌ای جداگانه داشته باشیم. در مکاتب بشری هم به همین صورت است و قانون در مکاتب بشری براساس مشترکات اکثریت جامعه است. ما دو نوع قوانین داریم یک نوع قوانین ثابت هستند و یک نوع قوانین متغیر. قوانین ثابت در ادیان آسمانی قوانینی هستند که تحت تاثیر تحولات اجتماعی و ذائقه بشری، تغییر سنت‌ها و عادت‌ها تغییر نمی کنند. مانند حرام بودن ربا، خلقت انسان ها از زوج. ازدواج در تعبیر دینی ازدواج بین دو غیرهمجنس با عقد ازدواج است؛ یعنی همین دو غیرهمجنس اگر همباشی با هم داشته باشند و قراردادی غیر از قرارداد ازدواج داشته باشند، بر یکدیگر حلال نمی‌شوند.آثاری بر این قوانین وجود دارد به طور مثال در قرارداد ازدواج که از نظر دین مطرح می شود، آثاری چون تولید نسل، تعیین حقوق، قراردادی است که حقوقی را بر طرفین واجب می کند.
توحید محوری و خدامحوری در قوانین ثابت است و ربطی به ذائقه ما ندارد. وظایف ما نیز اقامه دین است نه صرفا عمل فردی به دین. قرآن می‌گوید أَقامُوا الصَّلاةَ. دین باید اقامه شود اقامه هم یعنی به پا داشتن. چه کسی باید این مسیر را برای اقامه دین فراهم کند کسی که معرفت و آگاهی بیشتری دارد. دانایان و فرهیختگان جامعه وظیفه این اقامه دین را دارند و اگر در حال حاضر می بینیم که نسل زد و دهه 80 و 90 های ما به مسیر دیگری می روند بخشی از آن به دلیل این است که فرهیختگان جامعه، معلمان، اساتید دانشگاه به دلایل مختلف کم گذاشته‌اند.
از نظر اسلام نه فرد اصیل است و نه جامعه. یعنی نه فرد می‌تواند صرفا برای جامعه تصمیم بگیرد و نه جامعه می تواند تصمیم بگیرد. بنابراین قوانین ثابت قابل تغییر نیست، ولو اینکه همه افراد جامعه با این قوانین مخالفت کنند. آنچه که متغیر است در واقع روش هایی است که استفاده می‌شود. یعنی از چه روش و مدلی این قانون اجرا شود. ما در اینجا با چالش هایی مواجه هستیم. ما فقط یک روش داریم و با همین یک روش هم می‌خواهیم به موفقیت برسیم.
ما یک روش داریم و یک مسئله. روش همین مواردی است که درخصوص آن صحبت می کنیم، اما باید مسئله مان را درست تشخیص دهیم، چراکه مسائل ما اگر حل نشود یا درست تشخیص داده نشود با مشکل مواجه می شویم البته باید توجه داشته باشیم که گاهی اوقات هم برای ما مسئله سازی می کنند مانند همین جریانی که در سال گذشته اتفاق افتاد و ناخودآگاه در دام افتادیم.
عدول از قانون، فرهنگ شده است
ایلنا:نظر شما درباره روش‌های به کار گرفته شده برای رعایت حجاب در جامعه چیست؟
اینها مسئله نیست، بلکه روش است.مسئله این است که باید معضلی تحت عنوان بدپوششی و متجاهر به بدپوششی را حل می‌کردیم.اما از چه روشی باید این مسئله را حل کرد؟ متاسفانه در این زمینه از روش های درست استفاده نشده یا از روش هایی استفاده شده که فرد را پس می‌زند. به نظرم هر دو موضوع یعنی هم مادری که نمی داند بچه اش را چگونه تربیت کند، غلط است و هم روش هایی که بعضا ایذایی است نادرست و اشتباه است. روش فهم قانون و اقبال عمومی و اقناع عمومی همیشه از طریق ایضایی انجام نمی شود. متاسفانه در کشور ما عدول از قانون، فرهنگ شده است. فرهنگ عمومی جامعه باید قانونمند شدن را بپذیرد.
یک سری افراد که پشتوانه آن طرف آبی دارند به دنبال این هستند که قانون حجاب را بردارند، در حالی که این دست من و شما نیست. ما برای جامعه ای که حاکمیت دینی ندارد و مردم آن به حاکمیت دینی رای نداده نمی توانیم نظری بدهیم. اما وقتی در ایران مردم به جمهوری اسلامی رای داده اند و جمهوری اسلامی هنوز هم پابرجاست، قوانین آن نیز باید رعایت شود.
نمی‌توانیم دهه به دهه اصول و ارزش‌هایمان را به دلیل امیال دیگران تغییر بدهیم
ایلنا: از نظر شما چطور می‌شود نسل جدید را جذب کرد؟
الان هم جمهوری اسلامی را می‌خواهند. جمهوری اسلامی که با خون بیش از ۲۰۰ هزار شهید برپا شده و با رای به تایید رسیده، اگرچه در رای ریزش هم داشته، اما هنوز در اکثریت است و از اکثریت نیفتاده است. نمی‌توانیم دهه به دهه اصول و ارزش‌هایمان به دلیل امیال دیگران تغییر بدهیم. کما اینکه در طول عصرها و نسل‌ها هم تغییر نکرده است.
یک عده قلیلی، صدا هستند یعنی دائما منعکس کننده صدا هستند. برخی ادعا دارند که نسل زد دارای این ویژگی ها است، اما همین نسل زد که با فناوری و فضای مجازی بزرگ شده و هنذفری توی گوشش همیشه دارد، تمامشان اینطور نیستند. همین نسل قبل از نسل زد نیز دو گروه بودند و در همان زمان هم ما یک دست نبودیم. یک بالانسی باید وجود داشته باشد و این بالانس باید به نحوی باشد که اصالت ها و ثابت‌ها تغییر نکند. اگر همه ایران الان بگویند ربا حلال است، آیا ربا حلال می‌شود؟! نه نمی‌شود.
بهترین روش، روشی است که مقبولیت داشته باشد. چه اصراری وجود دارد که همواره از همان روش هایی استفاده کنیم که هیچ نتیجه ای نداشته است. روش ها باید تغییر کنند. اگر آن موقع فضای مجازی نداشتیم و الان نسل جدید با این فضا سروکار دارند، باید فضای مجازی را بکار بگیریم تا بتوانیم زبان و ادبیات آنها را بدانیم، اما اینکه ما حتما باید تابع این نسل باشیم چنین چیزی نیست.
انرژی‌های متراکم باعث می‌شود آدم‌ها هیجانی شوند
ایلنا:چه روش هایی باید تغییر کند لطفا به صورت مصداقی بیان کنید.
یک مورد طراحی مد است. هنوز که هنوز است در بحث پوشش یک قالبی داریم و می خواهیم برای همه آن را داشته باشیم. یکی از موضوعات دیگر مسکن است؛ مسکن و شهرسازی در جامعه خشم را می‌تواند زیاد یا کم کند.مردم وقتی راحتی و آسایش نداشته باشند خشم شان زیاد می شود. بچه های ما چهار فصل را نمی بینند، چراکه در آپارتمان زندگی می کنند. همچنین باید اینقدر تنوع گردشگری زیاد شود تا جوان احساس کند به همه نیازهایش پاسخ داده می شود. باید در جامعه ذائقه مردم دیده شود، اگرچه برای ما ذائقه سازی میکنند یعنی اینکه جوان ما الان دائما پای یارانه می نشینند و در فضای مجازی هستند. باید اینقدر ورزش همگانی و امکانات ورزشی ارزان در اختیار مردم قرار دهیم تا مردم از اینقدر نشستن پای ماهواره و فضای مجازی جدا شده و به تحرک وادار شوند. انرژی های متراکم باعث می شود آدم ها هیجانی شوند.
نسل جدیدمان را به خوبی نشناخته‌ایم
ما نسل جدیدمان را به خوبی نشناخته ایم. معلم ما به روز نشده است. معلم پرورشی مان به روز نشده است گسل نسلی که در چندین سال قبل درخصوص آن هشدار می دادیم الان تبدیل به گسست بین نسلی شده است.این مسئله را از مجردی زندگی کردن افراد می توانیم متوجه شویم جوانانی که دیگر با خانواده زندگی نمی کنند.
الان دچار گسست شدیم چراکه اصلا با هم نیستیم. به عنوان یک کارشناس خانواده اعلام خطر می کنم که دچار گسست بین نسلی شده ایم و این خطر است و باید روش مان را دوباره تغییر دهیم. یکی از راه‌هایش این است که خانواده هسته‌ای را تبدیل به خانواده نیمه گسترده کنیم این کار باعث انتقال تجربیات از نسل قبلی به نسل بعدی می شود و این حلقه اتصال بسیار مهم است. همانطور که زینب کبری (س) اجازه نداد رابطه عاشورا با نسل بعدی و عصر خودش قطع شود و از بین برود.
ما هم باید همین کار را کنیم و جهاد تبیین که مقام معظم رهبری به آن تاکید دارند یک عملیات در همین راستا است. جهاد تبیین یعنی روایت و اختصاص به موضوع خاصی ندارد و برای نسل جوان و انتقال فرهنگ و سنت های گذشته به این نسل است.
ما اگر به عنوان یک ایرانی به ایرانی بودنمان افتخار می کنیم فقط صرفا به دلیل تاریخ و قدمت ایران نیست، بلکه این تمدن است که برای ما اهمیت دارد نه تاریخ. ما به ایرانی بودن مان افتخار می کنیم و اسلامی بودن ما نیز به این هویت ایرانی ما شکل و محتوا می دهد و به تمدن بزرگی که در چشم انداز پیش روی ما قرار دارد وحدت می بخشد و ما با جهان اسلام بزرگتر می شویم. ما ایرانی هستیم و به ایرانی بودن مان به لر، کرد، بلوچ و گلیکی بودن خودم مفتخرم و این همان روش‌هایی است که باید استفاده کنیم.
نسل ما هنوز تغییر نکرده است
زیرساخت‌ها را اول انقلاب خراب تحویل گرفتیم اما داریم آن را آباد می‌کنیم
در زمینه فرهنگی به صورت عمیق کار نکرده‌ایم
ایلنا:دهه‌هاست که دستگاههای فرهنگی بودجه‌های قابل توجهی دریافت میکنند تا در عرصه عفاف و حجاب و گسترش آن به تکالیف‌شان عمل کنند، اما به نظر می‌آید، اقدامات فرهنگی این دستگاه‌ها آنطور که باید ثمربخش نبوده و در نهایت بار این مسئله بر دوش نیروی انتظامی با آن همه وظایف خطیر قرار گرفته است و آنها هستند که هزینه می‌دهند، آیا بهتر نیست در اقدامات پیش روی دستگاههای فرهنگی، تجدیدنظری شود؟
من معتقدم اینگونه نیست که اصلا به نتیجه نرسیده باشیم، کم به نتیجه رسیدن با اصلا به نتیجه نرسیدن متفاوت است. ما شاید به اهداف مان نرسیده باشیم. همین الان وقتی برنامه ششم توسعه را ارزیابی می کنیم درصدهای مختلفی درباره انجام این برنامه ارائه می شود و از بین ۴۷ تا ۳۰ درصد این عدد متغیر است. در طول این چهل سال هم به نتیجه رسیدیم یعنی خاک مان را حفظ کردیم مردم مان را نگه داشته‌ایم الگوهای پیشرفت‌‌مان را حفظ کرده‌ایم و به خیلی چیزها رسیده‌ایم. ما در گذشته خانم عضو هیات علمی نداشته‌ایم، یک بار فقط به جام جهانی رفته بودیم. صعود به قله‌های ورزشی‌مان بسیار محدود بود. اینها همه الگوی رشد است.
اتفاقا چهل سال خیلی زیاد نیست در مقابل زمان کشف آمریکا تا به امروز یا از زمان نازی آلمان تا به امروز، اتفاقا چهل سال آنقدر نیست که فکر کنید در مقابل تمدن‌سازی که هدف آن را داریم زمان از دست داده باشیم. هنوز افراد اول انقلاب زنده‌اند نسل ما هنوز تغییر نکرده است. به رغم به وجود آمدن نسل‌های جدید که هر ده سال یک بار تغییر می‌کند کسانی که انقلاب کرده‌اند هنوز هستند. ما از اهداف‌مان باز نمانده‌ایم آنچه را که شروع کرده بودیم ادامه می‌دهیم البته گاهی اوقات توقف داشته‌ایم یعنی نتوانستیم به تمام چشم‌اندازی که در آرمان‌ها مشخص کرده‌ایم برسیم. آرمان‌ها نیز بلندای چشم‌انداز است. اهداف هم همین موضوعاتی است که در کوتاه مدت مشخص می‌کنیم. ما به بسیاری از اهداف‌مان دست پیدا کرده‌ایم. ما هیچ وقت سیر نزولی نداشته‌ایم. ما زیرساخت‌ها را اول انقلاب خراب تحویل گرفتیم اما داریم آن را آباد می‌کنیم.
البته در بحث فرهنگ‌سازی و انتقال این فرهنگ دچار مشکل هستیم. چراکه دائما در جنگ و گریز هستیم. ما هم جنگ فرهنگی داریم و هم جنگ اقتصادی. ما همیشه درگیر تحریم بوده‌ایم هنوز هم تحریم هستیم تحریم چیز خوبی نیست. دشمن راهکارهایی را در اتاق‌های فکر خودش برای جریان تحریم، جریان نفوذ و برای تنگ کردن حلقه حاکمیت تعبیه کرده و با ما در جنگ است حال اگر جوان ما متوجه این موضوع نیست ناخودآگاه سیاهی لشگر دشمن می‌شود. خیلی از این افرادی که سیاهی لشگر دشمن هستند به هیچ چیز نمی‌رسند.
ما در زمینه فرهنگی به صورت عمیق کار نکرده‌ایم ما باید مردم را به خودباوری برسانیم که سهم‌شان در الگوی رشد و پیشرفت کشور چیست. ما روی موضوعات فرهنگی، عمق بخشیدن، باهم بودن، الگوی رشد داشتن باید باهم کار کنیم. یکی از دلایلی هم که هنوز به خیلی از چیزها نرسیده‌ایم، همان موضوع استفاده از روش‌هایی است که مطلوب نیست.
زنان ظرفیت هستند نه مسئله
ما همیشه مسئله محور هستیم. همیشه به زنان به عنوان مسئله نگاه شده، در حالی که زنان ظرفیت هستند. زنان نیمی از پیکره جامعه هستند و می‌توانند موثر باشند اما همیشه می‌خواهند مسئله زنان را حل کنند گویا زنان مشکلی در این کشور هستند که باید حل شوند. آقایان هم می‌خواهند مشکل ما را حل کنند و این نگاه بد است. ما باید برای رشد و تعالی زنان، استیفای حقوق زنان، کرامت زنان و ... برنامه داشته‌باشیم. برنامه‌هایی هم که داشتیم بعضا مفید نبوده است.
برخی‌ها نسبت به رعایت حجاب لجاجت میکنند
یک سری از افراد هم درخصوص حجاب اقناع نشده‌اند و باید به سوالات آنها پاسخ داده شود و نیازهای آن ها دیده شود.
ایلنا:به عنوان یک زن نگاه شما به مقوله عفاف و حجاب چیست؟
باید به این موضوع لایه لایه نگاه کنیم. برخی‌ها لجوج هستند وقتی بچه هم لج می‌کند، لی‌لی به لالای او نمی‌گذارند. کسی که در جامعه ما لجباز است و عناد دارد باید گرفت و به سختی وادارشان کرد.در همین کشورهای اطراف اگر زباله را از خودرو به بیرون پرتاب کنید جریمه می‌شوید، حتی اگر این کار را بچه شما انجام دهد، باز هم جریمه خواهید شد.
یک سری از افراد هم درخصوص حجاب اقناع نشده‌اند و باید به سوالات آنها پاسخ داده شود و نیازهای آن ها دیده شود. باید در امر ازدواج تسهیل رخ دهد. آرامش‌گاه، آموزشگاه و آسایشگاه ما خانواده است و باید خانواده شکل بگیرد در خانواده اعضا از هم صیانت و حفاظت میکنند. بسیاری از موضوعات در خانواده شکل می‌گیرد، اما ما داریم خانواده را پراکنده می‌کنیم و همه وظایف خانواده را به سایر نهادها واگذار کرده‌ایم.
لایحه عفاف و حجاب همه را با یک نگاه می‌سنجد
نباید تهدیدآمیز با مردم رفتار کرد
برای سلبریتی‌ها باید ممنوعیت ایجاد کرد
بخش دیگری از این افراد نیز لجوج نیستند، بلکه تحت تاثیر قرارگرفته‌اند. ما باید آنها را تحت تاثیر موضوعات بهتر قرار بدهیم. ما باید در این خصوص لایه لایه وارد شویم. یکی از ایراداتی که به لایحه عفاف و حجاب وارد است، این است که همه را می‌خواهند با یک نگاه بسنجد. این کار بیشتر لجاجت و مقاومت ایجاد می‌کند. نباید تهدیدآمیز با مردم رفتار کرد، چراکه تهدید باعث لجبازی در جامعه می‌شود. برای عده‌ای که لجاجت دارند و معاند هستند مانند سلبریتی که روسری خود را برمی‌دارد تا محبوب آن طرف آب شود، باید ممنوعیت ایجاد کرد.
ما نمی‌توانیم قانون را طبق ذائقه افراد و گروه‌ها تغییر دهیم
یکرنگ و یک مدل کردن همه قطعا غیرممکن است
ما نمی‌توانیم قانون را به ذائقه افراد و گروه‌ها تغییر دهیم. نمی‌شود قانون یک بار به ذائقه سلبریتی‌ها تغییر کند، یک بار به ذائقه ورزشکاران تغییر کند و یک بار هم به ذائقه اقلیت‌ها و حقوق‌دان‌‌ها تغییر کند. نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم. ما نمی‌توانیم قوانین ثابت کشور را به ذائقه گروه‌ها، اصناف، طیف‌ها و ... تغییر دهیم، اما فضای بازی را برایشان ایجاد می‌کنیم مانند کاری که در جداسازی ساحل انجام شده است. البته ضعف کار جمعی فرهنگی در کشور ما وجود دارد و متاسفانه ما کمی سیاست‌زده هستیم و با تغییر دولت‌ها اقداماتی که انجام می‌شود تغییر می‌کند. اینکه ما همه را یک رنگ و یک مدل کنیم قطعا غیرممکن است. به نظرم باید راحتی و امکانات را برای جوانان فراهم کنیم و با این کار رضایت عمومی هم ایجاد می‌شود.
ایرانیان عفیف هستند
ایلنا:آیا تفاوتی بین حجاب و عفاف قائل هستید؟
بله طبیعی است که باهم تفاوت دارند اما رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر ضمیر، یعنی این دو باهم ارتباط دارند. انسان عفیف باید مدل زندگی عفیفانه‌ای داشته باشد. ایرانیان عفیف هستند عفاف باید المان و نماد داشته باشد وقتی المان‌های عفت، حیا و پاکدامنی را می‌شکنیم، نسلی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهیم.
اکثر جوانان ما واقع‌گرا نیستند
نباید دائما خودمان را با دیگران مقایسه کنیم باید واقع گرا باشیم
علمای ما کم‌کاری کرده‌اند
ایلنا:برخی جوانان که خود و خانواده‌‌هایشان در تامین امرار معاش‌شان مانده‌اند، نسبت به زندگی لاکچری برخی مسئولان و فرزندانشان گلایه‌مندند و برخی جامعه‌شناسان نیز خشم جوانان از این موضوع را مورد تاکید قرار داده‌اند، چه پاسخی برای این جوانان دارید؟
متاسفانه ما در جامعه تاب‌آوری را بالا نبرده‌ایم. یکی از راه‌های کنترل خشونت در جامعه پیاده‌روی و ورزش است. افرادی که پیاده‌روی میکنند، خشمگین نمی‌شوند.آیا ما به دلیل بد بودن دیگران خودمان هم باید یک مسیر بد را انتخاب کنیم. 6 اصل برقانون حجاب حاکم است یعنی هم برای فرد خوب است و هم برای جامعه، هم برای دنیا و آخرت و هم جلب منفعت دارد و هم دفع ضرر. یکی از مشکلات ما این است که اکثر جوانان ما مطالبه‌گر هستند البته که باید روحیه نقادی داشت، اما باید به این جوان گفت که سهم تو در جامعه چیست؟ حقیقت با واقعیت متفاوت است و ما باید جوانان را واقع‌گرا کنیم اکثر جوانان ما واقع‌گرا نیستند. این تفاوت در همه جوامع وجود دارد و کل ثروت دنیا در اختیار چند درصد است. پس همه مردم در دنیا چگونه زندگی میکنند همه خسته و ناامید هستند و میل به خودکشی دارند. زمینه رشد جوان ما بسته نیست و انسداد رشد را در جامعه نداریم. اما نباید مقایسه کنیم یکی از آفت‌های خانواده قیاس است نباید دائما خودمان را با دیگران مقایسه کنیم. اگر برای جوان واقعیت‌گرایی و امید را ایجاد کنیم قطعا وضعیت بهتر می‌شود. متاسفانه فکر جوان ما مهندسی می‌شود.
همین الان هم تنوع پوشش در جامعه ما وجود دارد، اما عده‌ای می‌خواهند عدول از قانون کنند. همه چیز را همه‌گان دانند نه همه‌دان. همه‌گان باید این کشور را اداره کنند. البته من هم معتقد به این هستم که علمای ما در این زمینه کم‌کاری کرده‌اند. ما باید قانون روشن داشته باشیم و روش اجرای این قانون را تغییر دهیم.
مردم دین باور هستند و اجرای صحیح دین در قالب نظام و نظام‌واره بودن عوامل دین رضایت عمومی را ایجاد می‌کند.
مردم از دین‌گریزان نیستند
ایلنا:یکی از دغدغه‌های مهم جامعه امروز خطر دین‌گریزی در بین برخی جوانان است، به نظر شما چطور این تهدید را از نسل جوان باید دور کرد؟
دین گریزی به علت‌ها و شرایط مختلف بستگی دارد و باید تلاش کنیم نظام‌واره به مسائل نگاه کنیم و تلاش کنیم مسائلی که به یکدیگر مرتبط هستند را اصلاح کنیم تا در نتیجه لایه‌های مسائل حل شود و به یک نظام واحد براساس دین دست پیدا کنیم، بنابراین نمی‌توانیم عوامل دین‌گریزی را به علت‌های جدا از هم و علت‌های کوچک ارتباط دهیم شاید درصدی از دین گریزی به مسائلی مانند فشار اقتصادی، بد عمل کردن قانون، اجرای ناصحیح قانون و رفاه عمومی مرتبط باشد، اما در مجموع مردم دین باور هستند و اجرای صحیح دین در قالب نظام و نظام‌واره بودن عوامل دین رضایت عمومی را ایجاد می‌کند.
گفت‌وگو: نجمه رحمتی
