عمیدالدّین میرزا محمّدتقیّ بن محمّد بن حسین حسینی تبریزی، معروف به حجّةالإسلام و متخلّص به نیّر و عمید (درگذشتهٔ ۱۳۱۲ ه‍ ق) از ادبای مهمّ شیعه است. وی را به خاطر سرودن چند منظومهٔ بلند در عرصهٔ هزل و هجو، باید از طلایه‌داران هجوسرایی در تاریخ ادبیّات شیعی قلمداد کرد.

آموزگار علم و ادب، خاطرات حجّةالإسلام غلامحسین روحی از مرحوم شیخ محمّدتقی ادیب نیشابوری است. جناب روحی هشت سال از عمر تحصیلیِ خود را در مشهد الرّضا - علیه السّلام - گذرانده و در محضر ادیب نیشابوری درس خوانده است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «شخصیت عظیم نبی مکرم اسلام در صدر سلسله‌ی انبیا و اولیا قرار گرفته است و ما مسلمانان موظّف شده‌ایم که به آن بزرگوار اقتدا کنیم.» ۱۳۷۹/۰۲/۲۳

سخنان دکتر کریم مجتهدی، چهره ماندگار فلسفه، پیرامون اهمیت مراقبت از زبان فارسی در برنامه شوکران (آبان ۱۳۹۸)

بدعت ضد سنت است، یعنی عقیده یا فعلی نو که خلاف سنت رسول باشد. مفهوم نزدیک به آن را در زبان انگلیسی heresy و در زبان فرانسوی hérésie و در زبان آلمانی Häresie می‌گویند.

محمد زارع شیرین کندی (مترجم و پژوهشگر حوزه فلسفه و نویسنده) تازه‌ترین یادداشت خود را به تولد محمدرضا شفیعی کدکنی در ۱۹ مهر اختصاص داده است.

تأثیر نویسنده بر خواننده بدیهی است؛ اما از تأثیر خوانندگان بر نویسندگان هم نباید غافل بود. اثرگذاری مخاطبان بر نویسندگان، قدری پیچیده و نامرئی است.

"دیوان حافظ" تاریخِ مقطرّ ایران است. از حافظ هرجا حرفی به میان آید خود به خود کنجکاوی برانگیخته می‌شود،

باز انشار بیانات رهبر انقلاب در آیین گشایش کنگره جهانی حافظ به سال 67 در سالروز عزیز همیشگی ملت ایران و درّ یگانه‌ی فرهنگ فارسی جناب حافظ شیرازی.

این سخنرانی منحصر به فرد، به بخش قابل توجهی از نظرات ادبی مجتبی مینوی توجه دارد که همانا زبان فارسی و خاستگاه تاریخی آن است.

ضرب‌المثل‌ها یا امثال، سرمایۀ گرانقدر و میراث گرانبهای پیشینیان برای آیندگان است. هیچ دانشمند فرزانه‌ای نیست که گذارش به این مجموعۀ عظیم و رنگارنگ بیفتد و شیفتۀ زبان و معانی‌ نهفته در آن نشود.

شَمّ عبارت است از دانش خودکار شده که توانایی ادراک چیزی را با سرعت و بدون نیاز به استدلال و سند یا اطلاعات پیشینی فراهم می‌سازد.

در فروردین سال ۱۳۱۴ خورشیدی طبق بخشنامه وزارت خارجه و تقاضای دولت وقت، برای ارتباطات و مکاتابات بین‌المللی نام ایران (به جای پرس، پرشیا و غیره ) برای کشور ما انتخاب شد

کتاب را در دست می گیریم و از همین دیباچه منثور آن شروع می کنیم: هذا کتاب المثنوی، و هو اصول اصول اصول الدین.

گفتگوی شهید مطهری و رهبر انقلاب درباره مثنوی مولوی

«هفت‌خوان رستم» نبردهای هفت‌گانه‌ای است که رستم (پهلوان ایران زمین و قهرمان ملی ایران)برای نجات کیکاووس ـ شاه وقت ـ انجام داد و کیکاووس که نامش در اوستا نیز آمده، کسی است که همچون نخست بی‌مرگ آفریده شده بود؛ اما دیوان برای اینکه مرگ را بر او چیره گردانند، ‌فریبش دادند و او را به فرمانروایی هفت‌کشور مغرور ساختند، آنگاه هوس پرواز به آسمان را به دلش افکندند تا مگر آنجا را نیز تسخیر کند.

روایت فرهاد قربان‌زاده از وجود فن ویرایش در ایران که حاکی از تاریخی هزاروچندصدساله است، می‌گوید علی‌رغم این‌که در سال‌های اخیر پایه‌گذاری و آغاز ویرایش در ایران به انتشارات فرانکلین منسوب شده است، این نشر یکی از ناشران پیشرو در زمینۀ ویرایش مقابله‌ای بوده‌است و نه آغازگر ویرایش در ایران.

«یک عاشقانه‌ی جذاب تاریخی قوی.» این بخشی از توصیف رمان «پس از بیست سال» از زبان رهبر انقلاب است که به‌تازگی منتشرشده و در میان اخبار فرهنگی هنری کشور مورد توجه قرار گرفته است.

در چند قرن اخیر یکی از دو‌سه شاعری که بیش از همه شفیتهٔ حافظ بوده شهریار است.

۲۴ شهریور ماه مصادف با سالگرد درگذشت دکتر عبدالحسین زرین‌کوب ادیب، منتقد و تاریخ‌نگار معاصر و برجسنه‌ ایرانی است. شخصی که برگ‌های مکتوب تاریخ ادبیات، تصوف و عرفان به او مدیون خواهد ماند.

زبان فارسی یکی از ویژگی‌هایش این است که زبان ذوق است. به همین خاطر، اهالی دیگر سرزمین‌ها را به خود جذب می‌کرده است. ما از طریق سعدی، خیام، مولانا و حافظ و … به گسترش فرهنگ جهانی خدمت کردیم. زیرا ما از چیزهایی سخن می‌گفتیم که آنها نشنیده بودند و برایشان تازگی داشت.

کشوری که بنیان فکری‌ش بر شعر و نظم ادبی استوار شده به جایی رسیده که نسل دانشجوی هنر، شاعر ملی‌ش را نمی شناسد دلیل کجاست؟ شعار چند سال پیش بهداشت جهانی را باید جدی بگیریم که بیایید در مورد افسردگی صحبت کنیم اما لازمه حرف زدن، تسلط به نحو جمله است و بار معنایی که هر کلمه می دهند و کشف ایهام و کنایه و آرایه های ادبی

محمدتقی بهار استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار، تاریخ‌نگار و سیاست‌مداران خوشنام معاصر ایرانی است. از فعالیت‌های ارزشمند محمدتقی بهار ملقب به ملک‌الشعرا و متخلص به «بهار»، می‌توان به نمایندگی حوزه‌های سرخس، بجنورد و تبریز در مجلس‌های سوم، چهارم و پنجم شورای ملی، وزارت فرهنگ بعد از روی کار آمدن کابینه قوام‌السلطنه در بهمن ۱۳۲۴، انتشار هفته نامه تازه بهار از سال ۱۳۲۸ و تدریس در دارالمعلمین عالی اشاره کرد.

پارسی سَره یا فارسی سره گونه‌ای از زبان فارسی است که واژگان نافارسی نداشته یا دارای کمینه‌ای از آن‌ها باشد. زبان فارسی کنونی بازماندهٔ زبانی کهن است که در طول تاریخ، واژگان بسیاری از زبان‌های دیگر وام گرفته و بسیاری از واژگانش فراموش شده‌اند؛ برای همین بخش بزرگی از دستور زبان فارسی کنونی و واژگان آن، ریشه در زبان‌های پارسی میانه و پارسی باستان دارد.

استاد محمدامینِ ریاحی (زادهٔ ۱۱ خرداد ۱۳۰۲ – درگذشتهٔ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۸) ادیب، تاریخ‌نگار، و شخصیت فرهنگی معاصر ایرانی، پدیدآورندهٔ آثار پژوهشی در زمینهٔ فرهنگ ایرانی، ادبیات فارسی، فردوسی و شاهنامه، حافظ، و تاریخ ایران است. کتاب‌ «سرچشمه‌های فردوسی‌شناسی» و «فردوسی، اندیشه و شعر» یکی از بهترین منابع فردوسی‌شناسی در ایران و جهان به شمار می‌رود.

علامه میرزا محمد بن عبدالوهاب قزوینی مشهور به علامه قزوینی (۱۱ فروردین ۱۲۵۶ تهران – ۶ خرداد ۱۳۲۸ تهران)، از جمله پژوهشگران و ادیبان نامدار ایران بود. محققی که تاریخ ادبیات ایران، همواره وامدار تلاش بی‌شائبه او در مسیر احیای متون کهن و آثار تاریخی است.

دوازدهم شهریورماه ۱۴۰۰ مصادف است با نخستین سالروز درگذشت استاد اسماعیل سعادت، عضو فقید پیوسته و مدیر گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. به همین مناسبت، سرکار خانم دکتر آمنه بیدگلی، معاون و همکار این استاد فقید، مطالبی برخاسته از دل را به یاد ایشان نگاشته‌اند که تقدیم خوانندگان گرامی و دوستداران شادروان استاد اسماعیل سعادت می‌کنیم.

ثمره تدوین راهنمای برنامة درسی کارآمد در حـوزة زبـان و ادبیـات فارسـی، بیش از هرجا، در متون منتخب کتابهای درسی فارسی جلوه‌گر می‌شود.

در مواجهه با شبکه‌های جدید باید نیازهای مخاطبان را بشناسیم، از منظر اخلاقی بررسی کنیم و برای برآورده کردن آنها تلاش کنیم تا مخاطبان از روی اختیار، استفاده از پلتفرم‌های داخلی را ترجیح دهند.

محمدرضا حکیمی توحید و عدالت را سرآمد ارزش ها می‌داند و عاشورا را فریاد دفاع حسین علیه السلام از این دو حقیقت ازلی و ابدی. عاشورا برای حکیمی در بستر تاریخ و برای همیشه روزگاران جریان دارد و مانند رودی خروشان، ویرانگر موانع رسیدن جامعه مظلوم به حقوق خود است.

به مناسبت سالگرد درگذشت مهدی اخوان (ثالث شاعر، ادیب و موسیقی‌پژوه)، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای دست‌نوشته‌ی مرحوم اخوان را که در سال ۱۳۴۱ در دفتر یادداشت آیت‌الله خامنه‌ای نوشته شده است، منتشر کرد.

ادبیات با ارزش‌های یک جامعه دو گونه نسبت دارد: نخست این که ادبیات‌‌‌‌، سازنده و شکل دهندۀ ارزش‌ها و هنجارهای یک جامعه است. به تبع آن اثر ادبی، سرمایۀ فرهنگی یک جامعه است که هر چه زمان‏ می‌گذرد ارزش افزوده با خود می‌آورد؛ دوم این که آثار ادبی ناقل و حامل ارزش‌های یک اجتماع از نسلی به نسل دیگرند. پس ادبیات هم سازندۀ ارزش‌ها و شکل دهندۀ به هویت ملت است و هم حامل ارزش‌ها و نگاهدارندۀ هویت ایشان. به‌طور کلی نسبت ادبیات با ارزش‌ها در هر فرهنگی از دو منظر قابل طرح است:یکی ارزش‌ها در ادبیات و دیگری ارزشِ خود ادبیات.

رهبر انقلاب: یک مغالطه‌ی ناشیانه‌ای هم در اینجا بعضی میکنند که جنبه‌ی زیباشناختی شعر و جنبه‌ی هنری شعر را از جنبه‌ی تعهّد شعر تفکیک میکنند و جدا میکنند؛ شعر را تقسیم میکنند به شعری که برای خودش رسالت قائل است، مسئولیّت قائل است، تعهّد قائل است، و به شعری که شعر محض است. میگویند آن اوّلی شعر نیست، شعار است؛ این یک مغالطه‌ی واضحی است؛ حالا یا ناشی از غفلت است، یا ناشی از کم‌سوادی است.

گفتگوی دکتر «لیدیا لئونتوا» (Lidia Leontjeva)؛ استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تالین استونی (Tallinn University) با سید عبدالمجید میردامادی، رایزن فرهنگی ایران در سوئد (در سال 96)

مصاحبه با پروفسور ناواتا تِتسوئو، ایران شناس، زبان شناس و استاد سابق دانشگاه مطالعات خارجی توکیو

رضا امیرخانی نویسنده بنام کشورمان، متولد 1352 در تهران، فارغ‌التحصیل دبیرستان علامه حلی و کارشناسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف است. وی یکی از نویسندگان متعهد به انقلاب است که به غیر از نگارش رمان و داستان بلند و یک مجموعه داستان کوتاه، به تألیف سفرنامه و مقالات بلند تحلیلی اجتماعی نیز پرداخته‌است. امیرخانی به منظور نوشتن وقایع سفر مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۱ به استان سیستان و بلوچستان- که با نام داستان سیستان به چاپ رسیده‌است- یکی از همراهان ایشان بود.
از مهم‌ترین آثار وی می‌توان به ارمیا، من لو، قیدار، نفحات نفت، جانستان کابلستان و ره‌ش اشاره کرد.

به گفته عزاداران حسینی در افغانستان هیچ چیز مانع برگزاری عزاداری سالار شهیدان نمی‌شود و این مراسم در هر شرایطی برگزار می‌شود.

خاطره محمد حسین جعفریان، از شهید احمدشاه مسعود سیاستمدار و فرمانده نظامی و وزیر دفاع پیشین افغانستان

محمدرضا شفیعی کَدْکَنی چهره‌ی ممتاز ادبیات ایران، در عرصه تالیف و تصحیح و ترجمه و نقد و تحقیق، زادهٔ ۱۹ مهر ۱۳۱۸ در روستای کدکن نیشابور است. استاد کدکنی، زبان و ادبیات عرب را نزد ادیب نیشابوری، فقه، کلام و اصول را نزد شیخ هاشم قزوینی و سید محمدهادی میلانی و تحصیلات تکمیلی در زمینه ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران نزد بدیع‌الزمان فروزانفر به انجام رساند. ایشان علاوه بر سمت استادی در دانشگاه تهران، مدتی را بنا به دعوت دانشگاههای آکسفورد انگلستان و پرینستون آمریکا و ژاپن به عنوان استاد به تدریس و تحقیق اشتغال داشت.

آن چه در این مجموعه فراهم آمده است، صرفاً گزارشی از آن چه رخ داده نیست، بلکه در حد توانایی کوشش شده است تا آشکار شود آنچه رخ داد، چرا رخ داد و پیامد آن چه بود؟

استاد شهید مرتضی مطهری، در مقدمه و تعلیقات بر هر یک از مقالات کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم اثر علامه سید محمد حسین طباطبایی، با بیانی شیوا و دقت نظر مثال زدنی همراه با سویه‌های انتقادی، قرائتی روش‌مند از نظام فلسفی ملاصدرای شیرازی را ارائه می‌دهد.