| تعداد نتایج: ۷۱ | عبارت جستجو: شاهنامه |
گفتوگو با آقای دکتر مهدی صالحی، مدیرعامل انجمن فرهنگی آموزشی ویرایش و درستنویسی 1 - برای ساخت تمدن باید جامعهای ادیب داشته باشیم ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و روز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی نامگذاری شده است. حضرت آیتالله خامنهای درباره توجه فردوسی به مفاهیم اسلامی اینطور فرمودهاند: «فردوسی، خدای سخن است؛ او زبان مستحکم و استواری دارد و واقعاً پدر زبان فارسی امروز است؛ او دلباخته و مجذوب مفاهیم حکمت اسلامی بود؛ شاهنامه را با این دید نگاه کنید... شما خیال میکنید که اگر در شاهنامهی فردوسی چیزی برخلاف مفاهیم اسلامی وجود داشت، اینقدر در جوامع اسلامی جا میافتاد؟ شما میدانید که در این نسلهای گذشته، مردم ما چهقدر دینی بودهاند. در کدام خانه و کدام ده و کدام محله، شاهنامه نبود یا خوانده نمیشد؟ همه جا میخواندند و منافاتی هم با مفاهیم اسلامی نمیدیدند.» ۱۳۷۰/۱۲/۰۵ از ابعاد ماجراست. مذهب در شاهنامه حضور جدی و پررنگی دارد، اما بزرگمنشی و اخلاقمداری در آن موج میزند. توحید و خردورزی در آن مشهود است. از همان ابتدا، فردوسی میگوید:
به نام خداوند جان و خرد
کز این برتر اندیشه بر نگذرد
این جمله نشاندهندهی عمق تفکر کد مطلب: 8409 - تاریخ انتشار: 21:48 - 1404/06/27 2 - فردوسی حکیم حضرت آیتالله خامنهای: «فردوسی، حکیم ابوالقاسم فردوسی است. به یک آدم داستانسرا، اگر صرفاً داستانسرا و حماسهسرا باشد، حکیم نمیگویند. این «حکیم» را هم ما نگفتیم؛ صاحبان فکر و اندیشه در طول زمان او را حکیم نامیدند. شاهنامهی فردوسی پر از حکمت است. او انسانی بوده از معارف ناب دینی از معارف ناب دینی.» ۱۳۹۰/۰۵/۲۴ فردوسی یک حکیم است و شاهنامه واقعاً کتاب حکمت است ــ یا مولانای معرفت و عرفان و معنویّتند یا حافظ قرآنند یا مثل سعدی کتابشان پُر از حقایق و معارف حِکمی و معنوی است. ۱۴۰۲/۰۱/۱
حکمت فردوسی حکمت الهی است. در عمق داستانهای فردوسی، حکمت گنجانده شده؛ تقریباً در کد مطلب: 7766 - تاریخ انتشار: 20:30 - 1404/02/26 مروری بر بیانات رهبر انقلاب اسلامی درباره حکیم ابوالقاسم فردوسی 3 - شاعر حکیم حضرت آیتالله خامنهای: «من موافقم که از «فردوسی» تجلیل شود، شاهنامه تحلیل شود و حکمت فردوسی استخراج گردد تا همه بدانند که این حکمت، اسلامی است یا غیراسلامی» زمان او را حکیم نامیدند. شاهنامهی فردوسی پر از حکمت است. او انسانی بوده از معارف ناب دینی از معارف ناب دینی.
بیانات در دیدار جمعی از شعرا ۱۳۹۰/۰۵/۲۴
حکمت فردوسی، حکمت الهی است
[فردوسی] قلّهی شعر است. فردوسی، «حکیم فردوسی» است؛ شما کد مطلب: 7761 - تاریخ انتشار: 17:35 - 1404/02/25 4 - جنگ و صلح در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی است.
جنگ و صلح در شاهنامه
از جمله این متون میتوان به شاهنامه حکیم یگانه ایران زمین ابوالقاسم فردوسی اشاره کرد. او در شاهکار حماسی خود، بسته به نوع داستانی که میسراید به مناسبتی گاه از ضرورت جنگ و تامین پارهای مصالح و منافع کشور تنها از طریقِ آن تاکید کد مطلب: 5651 - تاریخ انتشار: 08:02 - 1403/02/03 5 - سرگرای (دربارهٔ بیتی از شاهنامه) و آقای دکتر رواقی در فرهنگ شاهنامه به "کشنده و هلاککننده". ابیات داستان چنین است (از چاپ دکتر خالقی، دفتر پنجم، ص ۳۶۶، با قدری تغییر در شیوهٔ املا و فواصل کلمات):
به کریاس گفت ای سرای امید
خنک روز کاندر تو بد جمّ شید
همایون بدی گاه کاوس کی
همان روز کیخسرو کد مطلب: 5550 - تاریخ انتشار: 06:50 - 1402/11/28 7 - شهر ایران (یادآوری دربارهٔ نام ایران در شاهنامه) که ظاهراً شهر ایران در شاهنامه، چنانکه گروهی میگویند، بمقتضای وزن چنین است، یعنی به جای ایرانشهر که در نوشتههای پهلوی و فارسی و عربی رایج است. دوستی گفت که در تاریخ سیستان نیز شهر ایران شاهدی دارد (ص ۵ از چاپ جدید آقای دکتر سلمانی، که ظاهراً کهن است و از الحاقات و کد مطلب: 5451 - تاریخ انتشار: 06:31 - 1402/09/27 8 - ارتباط سرنویسها با ساخت داستان در شاهنامه سرنویسهای شاهنامه عبارتهای قرارگرفته در میان ابیاتاند که بیانگر رخدادهای مهم در داستان هستند. سرنویسها کارکردهای مختلفی دارند که مهمترین آنها مشخصکردن بخشهای داستان است. سرنویس
داستانهای شاهنامه مجموعهای از ابیات پرشمار نیست که با توالی خود ماجرایی را بیان کند. در میان این ابیات سرنویسها قرار دارد. داستانها به همان میزان که از ابیات تشکیل میشود، نمیتواند از سرنویسها خالی باشد؛ زیرا داستان بدون آنها آنچنان که کد مطلب: 2554 - تاریخ انتشار: 07:12 - 1402/09/18 به منظور شناخت ریشه ها و اجداد مردم تاجیک صورت گرفت؛ 9 - دستور ستودنی رئیس جمهور تاجیکستان برای پخش گسترده شاهنامه
رئیسجمهوری تاجیکستان، دستور داد به تعداد خانوارهای این کشور شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی منتشر شود و به طور رایگان در دسترس آنها قرار گیرد تا مردم هرچه بیشتر از تاریخ، فرهنگ و تمدن نیاکان خود مطلع شوند. با صدور دستور عرضه رایگان شاهنامه به تمام خانواده های تاجیکستانی، تاکید کرد که هدف دولت از این اقدام حفظ تاریخ و میراث علمی، ادبی، فرهنگی و تمدنی تاجیکان است.
او گفت: ما باید از این تاریخ پرافتخار و این میراث گرانبها هر چه بیشتر و عاقلانه به نام وحدت، انسجام، سربلندی کد مطلب: 5438 - تاریخ انتشار: 09:23 - 1402/09/16 10 - اقتراح در مورد یک بیت شاهنامه دفتر هشتم شاهنامه، در داستان خسرو پرویز (ص ۷۶ چاپ دکتر خالقی)، در ضمن گرفتاری خسرو در بیابان، میگوید که بازرگانی جوان به نام قیس بن حارث (که گویا مقصود قیس بن سلمه بن حارث کندی است. ولی او متحد روم بوده! آن فردی که به یاری خسرو آمده در منابعِ دیگر از بزرگان قبیلهٔ کد مطلب: 2083 - تاریخ انتشار: 07:34 - 1402/09/13 11 - آژیر اقتراح در مورد چند بیت شاهنامه از ندانستن معنای چند بیت شاهنامه برخاسته. همین را باید دربارهٔ فرهنگ شاهنامه از آقای دکتر رواقی گفت. از معانی آژیر در این فرهنگ "وضع و حال" است در معنای این بیت:
به پستان چنین خشک شد شیر از اوی
دگرگونه شد رنگ و آژیر از اوی
آخر چگونه ممکن است از آژیر چنین معنایی کد مطلب: 5310 - تاریخ انتشار: 06:48 - 1402/07/17 12 - با لغات عربی و معرّب شاهنامه چه باید کرد نزدهاند.
برای هر متخصص شاهنامه قطعاً سؤال پیش آمده که فلان کلمات در شاهنامه چه میکند. جای جواب دادن به چنین سؤالی در همین نوشتههایی مانند کتاب آقای دکتر آیدنلو بوده. آقای دکتر آیدنلو در یک فصل کتاب خود کلماتی را فهرست کردهاند که "نیازمند بررسی بیشتر"ند. عرض کد مطلب: 5273 - تاریخ انتشار: 07:14 - 1402/07/01 13 - واژگان عربی در شاهنامه سوییس] لغتهای عربی شاهنامه را به حسب دفعات استعمال آنها تقسیم و تجزیه کرده است. از روی این تقسیم معلوم میشود که ٢٢ لغت عربی هر یک صد بار یا بیشتر در شاهنامه آمده است. این لغتها از این مقولههاست: علم افلاک، اصلاحات جنگ و شکار، آرایش و زیور، معانی و کد مطلب: 5222 - تاریخ انتشار: 06:33 - 1402/06/04 14 - مفهوم خرد در شاهنامه از مفاهیم مهم و محوری شاهنامه است؛ بهطوریکه واژة خرد و مشتقات آن بیش از نهصد بار در این اثر سترگ تکرار شده است. در ابیات متعدد شاهنامه به نقش بارز خرد در زندگی دنیایی و مینوی انسان اشاره میشود. اهمیت خرد در شاهنامه بهگونهای است که دیباچة آن، ستایش خرد کد مطلب: 5196 - تاریخ انتشار: 06:18 - 1402/05/21 15 - شاهنامه؛ گنجینه خرد و دانش ایرانی واژههای زبان دری در شاهنامه، ضمن نجاتبخشی این زبان از زوال و اضمحلال، گنجینه بزرگی از خرد و دانش ایرانی را به ابنای بشر در تمام اعصار ارزانی داشته تا چراغ راه آنان در هر دوره و زمانی باشد.
مختار مسعود (کارشناس ادبیات و پیشکسوت مطبوعات) در یادداشتی با عنوان کد مطلب: 5180 - تاریخ انتشار: 06:24 - 1402/05/16 16 - چند نام از شاهنامه و متون تاریخی دیگر - بخش چهارم
چندین نام مختوم به مان در شاهنامه، مانند بارمان و رادمان، مبهم است. اینکه گروهی تصور کردهاند جزء دوم این نامها از ریشهٔ man به معنای "اندیشیدن" است بکلی سادهانگارانه است، زیرا ریشهٔ man نه در ایرانی باستان و نه در هندی باستان جزء دوم هیچ ترکیبی (هیچ ترکیب اصطلاحاً کد مطلب: 5155 - تاریخ انتشار: 07:52 - 1402/05/07 17 - شاهنامه و زندگی مردم عامّه شاهنامه در مدت نُه تا ده قرن در قلمرو وسیع زبان فارسی که چهارچوب هویّت فرهنگی ایران و قلمرو ملّی آن محسوب میشود، بیش از هر اثر دیگری با زندگی عامّهٔ مردم عجین بوده و از محفل خواصّ تا منازل و محافلِ عوام همه جا حضور داشته است. همان طور که حضور شاهنامه در دستگاه سلاطین کد مطلب: 5138 - تاریخ انتشار: 07:15 - 1402/05/02 18 - چند نام از شاهنامه و متون تاریخی دیگر - بخش سوم معقولترین توجیه تَهماسپ شاهنامه این است که با نام تَهماسپَه (و شکل جدیدتر آن، تَهماسپ)، که در الواح عیلامی تخت جمشید یافتهاند و بر مهرهای ساسانی نیز به املای تهماسپ و تهمیاسپ دیده شده، خلط شده باشد. در متنهای پهلوی این نام لااقل دو املا دارد: تُماسپان که نام پدرفرزندی کد مطلب: 5122 - تاریخ انتشار: 06:33 - 1402/04/28 19 - تراژدی در شاهنامه میدهد.
فردوسی و شاهنامه، صص ۳۱_۳۳
زندهیاد استاد منوچهر کد مطلب: 5119 - تاریخ انتشار: 06:18 - 1402/04/26 20 - بیماری ساری در املای شاهنامه کمک کردن به درست خواندن شاهنامه باب کرده و در میان دیگران نیز سرایت کرده باید کنار گذاشته شود (شاهنامه نیز البته کلیّات یغمای جندقی و منظومههای سروش اصفهانی و اشعار محتشم کاشانی نیست که هر بلایی که بخواهیم سرشان درآوریم و درست نوشتن یا ننوشتن آنها هم چندان اهمّیّتی کد مطلب: 5115 - تاریخ انتشار: 08:34 - 1402/04/25 |